Angst bij kinderen met autisme

Angststoornissen zijn één van de meest voorkomende problemen bij mensen met autisme. Kinderen met autisme verwerken zintuigelijke prikkels op een andere manier dan leeftijdgenootjes zonder autisme. De angst komt vooral voor in onbekende situaties , bij veranderingen of verstoringen van de eigen gewoonten en patronen .  

Angst is een normale emotie en hoort bij de ontwikkeling van elk kind. Het wordt pas ernstig als angst je kind zijn of haar ontwikkeling gaat verstoren. Als het, het dagelijks leven belemmert spreken we van een angststoornis , dat wil zeggen dat als een angstreactie niet meer afgeremd kan worden en een negatieve invloed heeft op de ontwikkeling van je kind. Lees hier welke situaties angst kunnen uitlokken en wat je kan doen om het te verlichten . 

Autisme of hooggevoelig?

Het is niet altijd even duidelijk of een kind met autisme overgevoelig is of een angststoornis heeft. Er zit een verschil in de oorzaak van angst en de manier waarop het wordt ervaren. Bij autisme zijn angsten vaak gerelateerd aan sociale interacties, overgevoeligheid voor prikkels zoals licht of geluid of veranderingen in de omgeving. Mensen zonder autisme vinden deze angsten vaak onlogisch. Bij meisjes speelt onderliggende angst vaker een rol dan bij jongens. 

Bij een hoogsensitief kind wordt angst eerder getriggerd door een overweldiging van prikkels of een gebrek aan het verwerken van een grote hoeveelheid prikkels. 

De verschillende angsten

Kinderen kunnen bang zijn voor het donker , bliksem of spoken. Bij kinderen met autisme zijn er enkele typische angsten die het meeste voorkomen zoals de angst voor: 

• Geluiden (knallen, blaffen, ...) 
• Aangeraakt worden 
• Bepaalde lichtsoorten 
• Verstoring van eigen gewoonten en patronen 
• Overprikkeling in sociale situaties, of bijvoorbeeld met te veel in een te kleine ruimte zitten 
• Het ‘onbekend’. Je kind wil niet naar een verjaardagsfeestje gaan omdat er onbekende mensen zijn, ze weet niet wat ze kan verwachten, wat er gaat gebeuren, ... 

Er kunnen twee soorten angsten onderscheidde worden die ook veel voorkomen bij mensen met autisme.  

Dwangstoornis of obsessief-compulsieve stoornis

Iemand met OCD (= dwangstoornis) heeft te maken met voortdurend herhalende gedachten of gedragingen. Bij kinderen is het vaak geassocieerd met gaan slapen, opstaan en aankleden of naar school gaan. Als de dwanghandelingen worden verhinderd kan dit frustraties, angst en stress met zich meebrengen. 

Raadpleeg een arts voor de correcte informatie. Zij bepalen of de klachten overeenkomen met obsessief-compulsieve stoornis en kunnen een juist behandeling opstellen voor je kind. 

Sociale angsten

Wat wellicht duidelijk is geworden doorheen dit artikel is dat de angsten van kinderen met autisme vaak van sociale aard zijn. De angst om niet aanvaard te worden of om verkeerde dingen te zeggen. Deze angsten zorgen ervoor dat sociale relaties veel energie, inspanning en tijd kosten. Uiteindelijk kan dit voor vermijdingsgedrag zorgen. Ze mijden het liefst sociale interacties zodat ze niet geconfronteerd hoeven te worden met de mening van andere en onverwachte of onbekende situaties. 

Angst bij meisjes en vrouwen camoufleren

Bij meisjes hangen angststoornissen en problemen ook samen met sociale camouflage . Ze gaan bepaalde angsten of gedragingen maskeren en andere gedragingen kopiëren/imiteren van anderen. Ze handelen in overeenstemming met wat er van de omgeving verwacht wordt, hierdoor gaat hun eigen persoonlijkheid een beetje verloren. 

Symptomen

Je kan angst bij je kind herkennen aan de hand van één of meer van volgende gedragingen:  

• Kortademigheid, hartkloppingen of duizeligheid  
• Zweterig, misselijk of ziek voelen 
• Slapeloosheid door piekeren of nachtmerries 
• Schrikachtig gedrag 

Prikkelveroorzakers

Er zijn gebeurtenissen die angst kunnen uitlokken bij kinderen zoals: 

• Een situatie waarin een kind zich onzeker voelt 
• Een verandering in de omgeving  
• Een situatie waarbij ze te sterk aan sociale verwachtingen moeten voldoen 
• Een omgeving met te veel sensorische prikkels zoals geluid, geur of licht 

Hoe ga je om met angst bij kinderen met autisme

Een eerste stap bij het vinden van een oplossing is door de oorzaak te vinden. Je moet de link vinden tussen de prikkelreactie en veroorzaker . Als je weet waar de angst vandaan komt, kan je op zoek gaan naar een geschikte behandeling. Want autisme en angststoornissen vereisen een maatgerichte aanpak . 

Bach Bloesem Mix bij autisme

Bachbloesems zijn een natuurlijk supplement die spanningen kunnen verlichten, boosheid en verdriet verzachten en het leven aangenamer maken. Ik heb al veel kinderen met autisme mogen helpen met een Bach Bloesem Mix. Anouk, de moeder van Hugo, was op zoek naar verlichting voor de heftige emoties. Lees Hugo’s ervaringsverhaal hier . Ook Jasmijn, een meisje met autisme, kon wel wat rust in haar hoofd gebruiken. Haar persoonlijke ervaring met een gepersonaliseerde Bach Bloesem Mix lees je hier .  

Vermijden en dan weer introduceren

Angstuitlokkers identificeren is de eerste stap. Vervolgens moet je deze uitlokkers vermijden. Zo creëer je een veilige situatie voor je kind waardoor het zich voldoende kan voorbereiden op de confrontatie met zijn of haar angstuitlokkers. 

Van zodra je kind zich comfortabel voelt, kan je starten met een geleidelijke herintroductie aan de angstuitlokkers. Begin altijd met de minst angstige situaties en ga langzaam verder naar de triggers waar ze het het moeilijkst mee hebben. Moedig je kind aan en voorzie een beloning als hij of zij de situaties succesvol benadert. Dit proces vereist veel tijd en geduld. Toch is het zeer waardevol om angstuitlokkers op een langzame manier te benaderen. 

Een voorbeeld:  

Stel je kind wordt vaak onrustig of angstig in drukke omgevingen zoals de supermarkt.  Begin dan, als de angst niet al te groot is, met naar de supermarkt te gaan en er rond te lopen, zonder binnen te gaan. Zo kan je kind langzaam wennen aan de nabijheid van een ‘angstige omgeving’. Als dit vlot verloopt kan je op een rustig moment binnen gaan. Na verloop van tijd kan je die blootstelling steeds verder opbouwen.